Էյնշտեյնն այն անվանել է «հեռավորության վրա տեղի ունեցող սարսափելի գործողություններ»։ Քվանտային ֆիզիկայում խճճվածությունը տերմին է, որն օգտագործվում է նկարագրելու այն, որ միացված մասնիկները մնում են իրար հետ կապված, նույնիսկ եթե դրանք գտնվում են մեծ հեռավորության վրա:
Քվանտային խճճվածությունը տեղի է ունենում, երբ մի զույգ մասնիկներ, ինչպիսիք են ֆոտոնները, փոխազդում են ֆիզիկապես և ակնթարթորեն:
Հավատացյալների համար Աստված սկզբում է, իսկ ֆիզիկոսների համար Նա բոլոր դատողությունների վերջում է:
Քվանտային ֆիզիկան մեզ մի կարևոր բան է սովորեցրել: Մենք 99,9999%-ով դատարկ տարածություն ենք: Այն, ինչ մենք իրականում տեսնում ենք, երբ նայում ենք նյութական աշխարհին, էներգիայի հսկայական կոնցենտրացիաներ են՝ կապված միմյանց հետ այնպես, որ մենք նույնիսկ չենք կարող հասկանալ: Հայտնի ֆիզիկոս Մաքս Պլանկն ասել է.
Որպես մարդ, ով իր ողջ կյանքը նվիրել է ամենապարզ գիտությանը՝ նյութի ուսումնասիրությանը, ես կարող եմ ձեզ ասել սա ատոմների մասին իմ հետազոտությունից. չկա նյութ որպես այդպիսին: Ամբողջ նյութը առաջանում և գոյություն ունի միայն այն ուժի շնորհիվ, որը տտանում է ատոմի մասնիկները և միասին պահում ատոմի ամենափոքր արևային համակարգը: … Մենք պետք է ենթադրենք այս ուժի հետևում գիտակից և խելացի Մտքի գոյությունը: Այս միտքը ամբողջ նյութի մատրիցան է:
Մեկ այլ առիթով Պլանկն ասել է.
Ե՛վ կրոնը, և՛ գիտությունը պահանջում են հավատք առ Աստված: Հավատացյալների համար Աստված սկզբում է, իսկ ֆիզիկոսների համար Նա բոլոր դատողությունների վերջում է... Առաջինի համար Նա հիմքն է, երկրորդի համար՝ ցանկացած ընդհանրացված աշխարհայացքի դափնեպսակը։
Ըստ քվանտային գիտության՝ մեր իրականությունը խորապես փոխկապակցված է։ Էներգիան ամեն ինչ է: Բահայի գրվածքներում մենք գտնում ենք նմանատիպ նկարագրություններ՝ օգտագործելով «միասնություն» և «համախմբվածություն» տերմինները.
Գոյության աշխարհում կատարյալ միասնության ու սիրո աղբյուրը իրականության կապն ու միասնությունն է։ Երբ աստվածային և հիմնարար իրականությունը մտնում է մարդկային սրտեր և կյանքեր, այն պահպանում և պաշտպանում է մարդկության բոլոր վիճակներն ու պայմանները՝ հաստատելով մարդկության աշխարհի այն ներքին միասնությունը, որը կարող է գոյանալ միայն Սուրբ Հոգու գործողությամբ։
Քվանտային խճճվածությունը կարող է գիտականորեն բացատրել, թե ինչպես են գործում աղոթքները, հատկապես բուժման համար: Բոլոր հիմնական կրոններն ու ուսմունքները սովորեցնում են աղոթքի կարևորությունը: Մեզանից շատերը, նույնիսկ որոշ աթեիստներ, դիմում են աղոթքի, երբ իրենց մտերիմներից մեկը հիվանդանում է: Այսպիսով, աղոթքները իսկապե՞ս բուժում են: Բահայի ուսմունքները դա բացատրում են այսպես.
Կա միայն մեկ զորություն, որը բուժում է, և դա Աստված է: Վիճակը կամ իրավիճակը, որի միջոցով տեղի է ունենում բուժումը, սրտի վստահությունն է: Ոմանք այս վիճակին հասնում են հաբերի, դեղափոշիների և բժիշկների օգնությամբ։ Մյուսները հիգիենայի, ծոմի և աղոթքի միջոցով: Շատերն էլ` անմիջական ընկալման միջոցով։
Հասկանալի է, որ երբ խոսքը վերաբերում է հիվանդությանը, մենք ապավինում ենք իրավասու բժշկի՝ մեզ բուժելու համար, սակայն, ըստ բահայի գրվածքների, բժիշկը, դեղահաբերը, դեղաբույսերն ու դեղամիջոցները միայն գործիքներ են, որոնք հանգեցնում են բուժման: ի վերջո Աստված և սրտի վստահությունը օգնում են մեզ:
Ամբողջ իսկական բուժումը գալիս է Աստծուց: Հիվանդության երկու պատճառ կա՝ մեկը նյութական, մյուսը՝ հոգևոր։ Եթե մարմնի հիվանդություն կա, նյութական դեղամիջոց է պետք, եթե հոգու հիվանդություն է, ապա հոգևոր դեղամիջոց։ Եթե երկնային օրհնությունները զեղվում են մեզ վրա, մինչ մենք բժշկվում ենք, միայն այդ դեպքում մենք կարող ենք առողջանալ, քանի որ բժշկությունը միայն արտաքին և տեսանելի միջոցն է, որով մենք ստանում ենք երկնային բուժում: Եթե դուք չեք բուժում ոգին, ապա մարմնի բուժումն անարժեք է: Ամեն ինչ Աստծո ձեռքերում է, և առանց Նրա մեր մեջ առողջություն չի կարող լինել:
Միայն իր հոգևոր զորությամբ մարդը կարող է ազատել իրեն, սավառնել նյութական աշխարհից վեր և նրան դարձնել իր ծառան:
Այսպիսով, ո՞րն է այս հոգևոր ուժը: Թերևս դա գալիս է մեր իրականությունը ինտելեկտով հասկանալու մեր կարողությունից: Աբդուլ-Բահան բացատրել է, որ մարդու իրականությունը նրա մտքերն են և ոչ թե նյութական մարմինը: Այսօր մենք այս միտքը անվանում ենք գիտակցություն։ Այսպիսով, մեր գիտակցությունը ներառում է այն հոգևոր ուժը, որն ունի մեզանից յուրաքանչյուրը:
Մեր զգացմունքները, մեր միտքը և գիտակցությունը մեզ տալիս են շատ հզոր գործիքներ, որոնք մենք կարող ենք օգտագործել աղոթքի և բուժման համար: Սա գիտականորեն ապացուցում է այն, ինչ մենք անվանում ենք պլացեբոյի էֆեկտ, որն առաջանում է, երբ հիվանդներին տալիս են շաքարավազի հաբեր, և բժիշկն ասում է, որ փոխարենը նրանք ստացել են հզոր դեղամիջոց: Շատ դեպքերում հիվանդներն իրականում ապաքինվել են՝ հավատալով, որ դեղամիջոցն աշխատում է:
Եվ ի՞նչ, եթե մեզանից յուրաքանչյուրի այս գիտակցությունը, ինչպես հուշում են բահայի բազմաթիվ գրվածքներ և աղոթքներ, իրականում մեր սեփական քվանտային կապն է Արարչի հետ:
Քո անունը իմ ապաքինումն է, ով իմ Աստված, և Քեզ հիշատակը իմ դեղն է: Քեզ մերձենալն իմ հույսն է, և սերը դեպի Քեզ՝ իմ ուղեկիցը: Քո ողորմածությունն իմ հանդեպ իմ ապաքինումն ու օգնությունն է ինձ ինչպես այս, այնպես էլ գալիք աշխարհում: Դու, հիրավի, Ամենաառատաձեռնն ես, Ամենագետը, Ամենաիմաստունը:
Քանի որ բահայիները հավատում են գիտության և կրոնի ներդաշնակությանը, բահայի գրվածքները հատուկ խորհուրդ են տալիս բոլորին դիմել փորձառու բժիշկների, երբ մենք բախվում ենք հիվանդության հետ, այլ ոչ թե ապավինել միայն աղոթքին ապաքինման համար: Երբ մենք համատեղում ենք աղոթքը, գիտակցությունը և բժշկելու մտադրությունը՝ զուգակցված նյութական բժշկության ոլորտում մեր բժշկական գիտության փորձի հետ, այս երկու գործոնների համադրությունը պետք է տա լավագույն արդյունքը:
