Երբևէ, առանց նախազգուշացման, կատարյալ հանգստությունից անցել եք բացարձակ սարսափի: Վայրկյանների ընթացքում ձեր սիրտը սկսում է արագանալ, արյան ճնշումը բարձրանում է, և դուք ցավ եք զգում ձեր ստամոքսում:
Երբ մենք բախվում ենք սարսափելի հանգամանքների կամ մտքերի հետ, մեր ուղեղի մի փոքրիկ հատված, որը կոչվում է ամիգդալա, գերլարվում է: Անվանեք դա կռիվ, փախուստ, սառեցում, դրանք վերաբերվում են նույն իրավիճակին կամ մտքին և մեր ամբողջ աշխարհը կարող է գլխիվայր շրջվել:
Հիշում եմ, որ հղի էի Նոր Զելանդիայում: Ամուսինս և ես դասի էինք գնում Լամազեում, երբ հասկացա, որ հնարավոր է՝ ուտելիք եմ թողել ջեռոցում: Վայրկյանների ընթացքում ես ուրախությունից ու հանգստությունից ամբողջովին անցա սարսափի: Ես սրտխառնոց զգացի, և միտքս ու սիրտս սկսեցին արագանալ: Դասի հաջորդ 60 րոպեների ընթացքում ես չէի կարողանում ռացիոնալ մտածել, պատկերացնում էի, որ մեր տունն այրվում է:
Երբ վերջապես տուն հասանք, ես հայտնաբերեցի, որ իրականում չեմ անջատել վառարանը: Բարեբախտաբար վնասվել էր միայն կարտոֆիլը, որոնք նմանվել էին ածուխի կտորների։
Միանգամից հանգստացա, սիրտս դանդաղեց ու ստամոքսս նորից նորմալ զգաց: Իրականում, իմ աշխարհում ոչինչ չէր փոխվել, բացի իմ մտքերից, բայց մարմինս իսկապես խորը փոխակերպման ենթարկվեց: Սա ստիպեց ինձ մտածել այն մասին, թե ինչպես մեր մտածած մտքերի էներգիան կարող է էական ազդեցություն ունենալ մեր առողջության վրա:
Դոկտոր Ռոբերտ Յանգն իր «Բավարարության 27 համը. ինչպես լիարժեք ապրել կյանքը» գրքում հարցնում է. «Կարո՞ղ են դրական կամ բացասական մտքերն ու զգացմունքները ազդել ձեր մարմնի, մտքի և հոգևոր առողջության վրա»:
Ըստ երևույթին, շատ գիտական ուսումնասիրություններ այս հարցին պատասխանում են ճնշող «այո»:
Իրականում, ըստ դոկտոր Յանգի, դուք երկու-երեք անգամ ավելի շատ նյութափոխանակության թթուներ եք արտադրում միայն ձեր էմոցիոնալ վիճակից կամ մտքերից, քան բարձր թթվային սնունդ ուտելուց: Փաստորեն, մենք կարող ենք ֆիզիկապես հիվանդանալ վախի, անհանգստության և անորոշության պատճառով: Զայրույթը, խանդը և այլ թունավոր զգացմունքները ֆիզիկապես ազդում են մեր կազմվածքի վրա խորը և կործանարար ձևերով: Բահաուլլան, մարգարեն և Բահայի հավատի հիմնադիրը, մեջբերվել է Դոկտոր Ջ.Է. Էսսելմոնտ «Բահաուլլա և նոր դարաշրջան». «Նախանձը խժռում է մարմինը, իսկ բարկությունն այրում է լյարդը. խուսափիր այս երկուսից ինչպես առյուծից»։
Այսպիսով, եթե բացասական մտածողությունը և հույզերը մեր մարմնի վրա ազդում են անցանկալի ձևերով, ապա մի՞թե դրական մտածողությունը չի կարող հակառակ ազդեցություն ունենալ: Մենք դա գիտենք հին ժամանակներից. Հռոմի կայսր Մարկոս Ավրելիոսն ասել է. «Ձեր կյանքի երջանկությունը կախված է ձեր մտքերի որակից: Հոգին ներկված է ձեր մտքերի գույնով»։
Եթե դա ճիշտ է, ապա մենք կարող ենք ոչ միայն բարելավել մեր ֆիզիկական և էմոցիոնալ առողջությունը՝ խուսափելով բացասականությունից, այլ նաև սնուցել մեր մարմինն ու միտքը՝ մեր մտքերը բարձր, դրական և մաքուր պահելով: Բուդդան ասաց. «Ոչինչ չի կարող այնքան վնասել քեզ, որքան քո սեփական մտքերը, որոնք դու չես պահպանում»:
Մենք ամեն օր հազարավոր մտքեր ենք մտածում, իսկ բացասական մտքերից շատերը պարզապես չեն համապատասխանում իրականությանը: Մեր կամ ուրիշների մասին ավերիչ մտքերը մարտահրավեր նետելով և դժվար իրավիճակներում կարեկցանք ցուցաբերելով՝ մենք կարող ենք վերահսկել բացասականությունը և դրա բացասական հետևանքները: Բացի այդ, այս բացասական մտքերին մտովի դիմակայելը կարող է օգնել բարձրացնել մեր իրազեկությունը այն մասին, թե ինչպես են ուրիշներն ազդում մեզ վրա: Այն, թե ինչպես ենք մենք արձագանքում մեզ շրջապատող մարդկանց, կարևոր է: Հիշեք՝ մարդիկ ձեզ վերաբերվում են այնպիսին, ինչպիսին իրենք են, ոչ թե ինչպիսին դուք եք: Դա ավելի հեշտ է ասել, քան անել, բայց եթե կարողանաք խուսափել բացասական մարդկանցից, ովքեր սպառում են ձեր էներգիան և փոխարենը հնարավորության դեպքում կապվեք բարի հոգիների հետ, դուք ավելի լավ կզգաք: Իր առեխծվածային՝ «նվիրական խոսքեր» գրքում, Բահայի հավատի մարգարե և հիմնադիր Բահաուլլան գրել է.
Չարերի հետ շփումը մեծացնում է վիշտը, իսկ արդարների հետ շփումը մաքրում է սիրտը ժանգից:
Զգուշացիր. Մի՛ քայլիր ամբարիշտների հետ և մի՛ փնտրիր նրանց ընկերակցությունը, որովհետև այդպիսի ընկերակցությունը սրտի փայլը վերածում է դժոխքի կրակի:
Ինչպե՞ս ենք մենք զարգացնում դրական վերաբերմունք: Կենտրոնացեք լավի վրա: 1911 թվականին Փարիզում իր ելույթում Աբդուլ-Բահան՝ Բահաուլլայի որդին և իրավահաջորդը, ասել է.
Մարդու իրականությունը նրա միտքն է, այլ ոչ թե նյութական մարմինը... Եթե մարդու միտքն անընդհատ ուղղված է դեպի երկնային առարկաները, ապա նա դառնում է սուրբ։ Մյուս կողմից, եթե նրա միտքը չի ճախրում, այլ շտապում է իջնել այս աշխարհի բաների վրա կենտրոնանալու համար, նա դառնում է ավելի ու ավելի նյութական, մինչև հասնում է մի վիճակի, որը մի փոքր ավելի լավ է, քան հասարակ կենդանու վիճակը:
Այսպիսով, լավ մտքերի վրա կենտրոնանալը կարող է երկար ճանապարհ անցնել երջանկության, ներքին խաղաղության և մտավոր, ֆիզիկական և հոգևոր առողջության հասնելու համար:
Մի քանի աղոթքներում և հատվածներում Աբդուլ-Բահան նկարագրեց, թե ինչպես մեր մտքերը կարող են բուժել մեզ և փոխել մեր աշխարհը.
Քո անունը իմ ապաքինումն է, ով, իմ Աստված, և Քեզ հիշատակելն իմ դեղը:
Ով Դու, ողորմած Աստված: Տուր ինձ մտքեր, որոնք կարող են վերափոխել այս աշխարհը վարդերի պարտեզի` երկնային շնորհների զեղումներով:
Ես հորդորում եմ ձեզ բոլորիդ կենտրոնացնել ձեր սրտի յուրաքանչյուր միտք սիրո և միասնության վրա: Երբ գալիս է պատերազմի մասին միտքը, հակադրեք դրան խաղաղության ավելի ուժեղ մտքով: Ատելության մասին միտքը պետք է ոչնչացնի սիրո ավելի զորեղ միտքը: Պատերազմի մասին մտքերը կործանում են ամեն ներդաշնակություն, բարեկեցություն, խաղաղություն և գոհունակություն: Սիրո մասին մտքերը ստեղծում են եղբայրություն, խաղաղություն, բարեկամություն և երջանկություն:
Պարզ ասած, մեր մտքերը ազդում են մեր ֆիզիկական, հոգևոր և էմոցիոնալ առողջության վրա: Աբդուլ-Բահան ասաց. «Ուրախությունը մեզ թևեր է տալիս», և մենք ավելի լավ և ավելի ուրախ ենք զգում զգացմունքային և ֆիզիկապես, երբ փորձում ենք լավագույնը տեսնել միմյանց և մեր մեջ:
Երախտագիտությունը բարձրացնում է մեր ոգին, ճիշտ այնպես, ինչպես մենք կենտրոնանում ենք մեր կյանքի բոլոր լավ բաների, այլ ոչ թե ոչ այնքան լավ բաների: Սիրող ընկերությունը հարստացնում է մեզ, իսկ երաժշտությունը բարձրացնում է մեր տրամադրությունը: Կենդանիների խնամքը նվազեցնում է սթրեսի մակարդակը։ Մեդիտացիաներն ու հոգևոր մտքերը մեր Արարչի մասին կարող են մեզ խաղաղություն և հանգստություն բերել: Վերջապես, երբ բոլոր լավ մտքերը, որոնք մենք գիտակցաբար մշակել ենք, վերածվում են վեհ զգացմունքների, դրանք կարող են վերածվել հնարավոր բարձրագույն ձևի՝ սիրո և ծառայության հոգևոր գործողությունների:
