Մեկ ամիս առաջ մի մարդ մոտեցավ ինձ և ասաց. «Երբ ես առաջին անգամ հանդիպեցի քեզ անցյալ շաբաթ, դու 15 տարեկան երիտասարդի տեսք ունեիր: Հիմա դու ավելի լավ տեսք ունես, քանի որ այդ գլխարկը չես կրում»:
Ես չգիտեի, թե ինչպես արձագանքել այս կես հաճոյախոսությանը, կես վիրավորանքին. Ես հառաչեցի։ Մարդիկ խոսելուց առաջ պետք է ՄՏԱԾԵՆ։
Խոսելուց առաջ մտածելու կարևորությունը
Մեզանից շատերը գիտեն, թե ինչ է նշանակում վիրավորվել կամ նեղանալ այն մեկնաբանություններից, որոնք մարդիկ առանց մտածելու ասում են մեզ: Բահաուլլան՝ մարգարեն և Բահաի հավատի հիմնադիրը, գրել է.
Մարդկային խոսքը մի էություն է, որը ձգտում է իր ազդեցությունը գործադրել և չափավորության կարիք ունի: … Ինչ վերաբերում է չափավորությանը, ապա այն պետք է զուգակցվի նրբանկատության և իմաստության հետ, ինչպես սահմանված է Սուրբ Գրվածքներում և Հուշատախտակներում։
Անխոհեմ, աննրբանկատ և անտեղի է ամեն մի հայտարարություն, որը գալիս է մեր գլխում, դուրս հանելը: Հարգալից և արդյունավետ հաղորդակցությունը պահանջում է զսպվածություն, քանի որ մենք որոշում ենք, թե ինչ ասել և ինչ չասել:
Ի՞նչ է նշանակում ՄՏԱԾԵԼ հապավումը
ՄՏԱԾԵԼ հապավումը հրավիրում է մեզ տալ հետևյալ վեց հարցերը, նախքան խոսելը:
Մո՞տ է իրականությանը
Այն, ինչ պատրաստվում եք ասել մո՞տ է իրականությանը: Բահաուլլան գրել է.
Ճշմարտությունն ու վստահելիությունը շատ ավելին են ներառում, քան ստի բացակայությունը. Նրանք մարմնավորում են ինքնին ճշմարտությունը տարբերելու, գնահատելու և պաշտպանելու համապարփակ կարողություն: Առանց այս հոգևոր որակների հնարավոր չէ ոչ անհատական, ոչ սոցիալական առաջընթաց:
Մենք ոչ միայն պետք է միշտ ճշմարտությունն ասենք, այլև կարողանանք ապացուցված փաստերը տարբերել մեր սխալ պատկերացումներից ու կարծիքներից։ Սա օգնում է մեզ խուսափել ապատեղեկատվություն տարածելուց և ուրիշների մասին կեղծ, նվաստացնող կամ զրպարտիչ հայտարարություններ անելուց: Ավելին, Աբդուլ-Բահան՝ Բահայի հավատի կենտրոնական դեմքերից մեկը, նշել է.
Եթե բոլոր մեղքերի գումարը կշռվեր կշեռքի վրա, սուտն ինքնին կհավասարակշռեր դրանք. Ավելին, նրա չարությունը նույնիսկ կգերազանցի նրանց, և նրա վնասն ավելի մեծ կլիներ։ Ավելի լավ է քեզ հայհոյող լինես և ճշմարտությունը խոսես, քան հավատի բանաձևեր արտասանես և միևնույն ժամանակ ստախոս լինես։
Տեղի՞ն է ասված
Եթե բարձրաձայնեիք այն, ինչ մտածում էիք, դա կօգնե՞ր կամ օգուտ կբերեր նրան, ում հետ խոսում եք: Ձեր խոսքերը մխիթարություն, աջակցություն, պարզություն կամ ըմբռնում կբերե՞ն ձեր ընկերոջը կամ իրավիճակին:
Անհրաժեշտ է արդյո՞ք
Եթե ձեր մտքերը բարձրաձայնելը չի օգնի որևէ մեկին ապաքինվել, չի ոգեշնչի որևէ մեկին աճել կամ պաշտպանել ձեզ կամ ուրիշներին ապագայում վնասից, ապա այն, ինչ մտածում եք, գուցե կարիք չունենա բարձրաձայն ասելու:
Ինչպես Թամփերի հայրը խորհուրդ է տվել 1942 թվականին Դիսնեյի «Բամբի» ֆիլմում. «Եթե չես կարողանում լավ բան ասել, ընդհանրապես ոչինչ մի ասա»: Սա մեզ բերում է հաջորդ հարցին…
Ծայրահեղ չէ՞ արդյոք
Շատ դեպքերում հուզական խիստ տատանման ժամանակ կարելի է ասել կամ անել այնպիսի բաներ, որոնք հանգիստ և սառը դատողության դեպքում դուք ձեզ երբեք թույլ չէիք տա։ Կարողանու՞մ եք արդյոք պահպանել խոսքի և մտքի բալանսը, խոսքերի միջոցով չանցնել թույլատրելի սահմանը, չընկնել ծայրահեղության մեջ և միևնույն ժամանակ տեղ հասցնել այն միտքը, որը ցանկանում եք։
Ենթագիտակցորեն ոգեշնչու՞մ է
Արդյո՞ք ձեր խոսքերը կսնուցեն, կխրախուսեն և կոգեշնչե՞ն ինչ-որ մեկին դառնալու իրենց լավագույն տարբերակը: Բահաուլլան գրել է.
Մի բառը գարուն է, որի պատճառով գիտելիքի վարդի այգու քնքուշ սածիլները կանաչում ու ծաղկում են, իսկ մյուս բառը մահացու թույն է: Խոհեմ ու իմաստուն մարդ է դառնում առավելագույն զիջումով ու խոնարհումով խոսողը, որպեսզի նրա խոսքի քաղցրությունը խրախուսի բոլորին հասնել նրան, ինչը պայմանավորված է մարդու դիրքով։
Լավությու՞ն ես անում դրանով
Լա՞վ է այն, ինչ ասելու ես։ Արդյո՞ք ձեր խոսքերը կոգևորեն ինչ-որ մեկի ոգին և ուրախություն կպատճառեն նրանց սրտին:
Բահայի Սուրբ Գրվածքներն ասում են, որ «չկա ավելի մեծ բավականություն, քան սրտերի ուրախության աղբյուր լինելը»: Աբդուլ-Բահան Աստծուն խնդրեց, որ մենք «նմանվենք երկնքի հրեշտակների, հոգիների երջանկության աղբյուրների»:
Մեր խոսքերը կարող են լինել կրակի պես կործանարար կամ լույսի պես լուսավորող, բայց այն ամենը, ինչ ասում ենք, իր ազդեցությունն է ունենում: Խոսելուց առաջ հարկավոր է դադար տալով ՄՏԱԾԵԼ, մենք կարող ենք ունենալ ավելի արդյունավետ հաղորդակցություն և դրական փոխազդեցություններ: Եկեք հիշենք, որ պետ է խելամտորեն ընտրել մեր խոսքերը, որպեսզի դրանք մոտ լինեն իրականությանը, լինեն տեղին ասված, անհրաժեշտ, չտանեն ծայրահեղությունների և լավության աղբյուր դառնան։,
