Մենք ձգտում ենք այնպես կրթել մեր երեխաներին, որ նրանք ճանաչեն ու սիրեն Աստծուն և նպաստեն ավելի լավ աշխարհի ստեղծմանը։ Ինչպե՞ս է դա գործնականում արվում:
Այս հարցին շատ պատասխաններ կան: Օրինակ բահայի զույգերը սովորեցնում են իրենց երեխաներին բարի ու անկեղծ լինել, խորը կարեկցանք ցուցաբերել բոլոր կենդանի էակների հանդեպ և լինել արդարության համար պայքարողներ: Այս (և ոչ միայն) պատճառներով որոշ զույգեր դաստիարակում են իրենց երեխաներին որպես վեգանների։
Վեգանները չեն ընդունում կենդանական ծագման որևէ սնունդ։ Կա տեսակետ, որ մարդու առողջության համար անհրաժեշտ է նաև կենդանական ծագման սնունդ։ Օրինակ՝ միսը, կաթնամթերքը և ձուն: Այս տեսակետը դեռ գերակշռում է, չնայած գիտության համար գնալով ավելի պարզ է դառնում, որ կենդանական ծագման արտադրանքը վնասակար է մեր և մոլորակի առողջության համար։
Մի անգամ ընկերներիցս մեկը պատմեց, թե ինչպես է իր հինգ տարեկան դուստրը դպրոցից բերել իր` այնտեղ կառուցած սննդի բուրգը, որը ներառում էր միս, կաթնամթերք և ձու։ Նա բացատրեց դստերը, որ պետք է վերանայել սննդի բուրգը, որպեսզի այն արտացոլի իրենց ապրելակերպը: Նրանք հանեցինք կենդանական ծագման արտադրանքի պատկերները և դրանք փոխարինեցին սպիտակուցի և կալցիումի բուսական աղբյուրների պատկերներով։ Մեր երեխաները կարող են շփոթվել, երբ տեսնեն, թե ինչպես են իրենց ընտանիքն ու ընկերները կենդանական ծագման ապրանքներ սպառում: Օրինակ երեխան կարող է սթրեսի ենթարկվել, եթե նա խաղում է կենդանիների հետ՝ հավի, կովի կամ եթե սովորեցնում ենք, որ կենդանիները նրա ընկերներն են, և հանկարծ նա հայտնաբերում է տապակած հավը սեղանի վրա։ Նման օրինակներ շատ կան։ Բահայի ուսմունքում չկա սնունդի որևէ սահմանափակում թե՛ բուսական, թե՛ կենդանական։ Սակայն դրանք ուսումնասիրելու արդյունքում հասնում ենք այն գիտակցության, որ սնվելու համար պետք չէ ցավ պատճառել որևէ կենդանի էակի։
Բահայի հավատի սկզբունքներից մեկը գիտության և կրոնի ներդաշնակությունն է: Ինչ վերաբերում է մեր ատամներին և անատոմիային, այնտեղ ասվում է.
Մարդու սնունդը հացահատիկային մշակաբույսերն ու մրգերն են: Մարդու որոշ ատամներ նման են հացահատիկ ծամելու համար ջրաղացի քարերի, մյուսները սուր են՝ միրգը կտրելու համար: Հետևաբար, նա մսի կարիք չունի և ստիպված չէ այն ուտել: Նույնիսկ միս չուտելով , նա կապրի առավելագույն ուժով և էներգիայով լեցուն։
1912 թ.-ին Նյու Յորքում՝ իր ելույթի ժամանակ Աբդուլ-Բահան ՝ Բահայի հավատի հիմնադիր Բահաուլայի որդին պատասխանեց այն հարցին, թե ինչ են ուտում միավորված մարդիկ.
Մարդու ատամները գիշատիչ չեն: Մարդկային ատամներից արմատայինները նախատեսված են հացահատիկ մանրացնելու համար: Առջևի ատամները՝ կտրիչները, նախատեսված են մրգերի և այլնի համար: Այսպիսով, ուտելու գործիքներից ակնհայտ է, որ մարդու սնունդը հացահատիկ է, ոչ թե միս։
Բահայի գրություններում բացատրվում է, որ «ավելի լավ», «ավելի հաճելի» և «նախընտրելի» է խուսափել կենդանիներ սպանելուց:
Ճշմարիտ, կենդանիներ սպանելը և նրանց միսը ուտելը հակասում է խղճահարությանը և կարեկցանքին, և եթե մեկը կարող է բավարարվել հացահատիկով, մրգերով, բուսայուղով և ընկույզներով, ինչպիսիք են պիստակը, նուշը և այլն, դա, անշուշտ, ավելի լավ և հաճելի կլինի։
Որպես վեգաններ, մենք հնարավորինս խուսափում ենք կենդանիների անհարկի սպանությունից և շահագործումից: Մենք մեր երեխաներին սովորեցնում ենք, որ կենդանիները ունակ են ցավ և տառապանք զգալ։
Աստծո սիրեցյալները գթասրտությամբ և կարեկցանքով պետք է վերաբերվեն ոչ միայն ընկերներին, այլև ծայրաստիճան սիրալիրություն ցուցաբերեն յուրաքանչյուր կենդանի էակի հանդեպ: Քանի որ ֆիզիկական առումներով կենդանիները և մարդը կիսում են նույն զգացմունքները: Այնուամենայնիվ, մարդը չի հասկացել այս ճշմարտությունը և կարծում է, որ ֆիզիկական զգացողությունները սահմանափակվում են մարդկանցով, ուստի նա անարդար և դաժան է կենդանիների նկատմամբ: Եվ այնուամենայնիվ, ճիշտն ասած, ի՞նչ տարբերություն, երբ խոսքը ֆիզիկական զգացողությունների մասին է: Դրանք նույնն են ՝ անկախ նրանից, ցավ ենք պատճառում մարդուն, թե կենդանուն: Այստեղ ոչ մի տարբերություն չկա… Կարևոր է, որ կենդանուն վերաբերվեք ամենամեծ խնամքով և նույնիսկ ավելի բարի լինեք նրա հանդեպ, քան ձեր ընկերների հետ։
Դեռ վաղ տարիքից սովորեցրեք ձեր երեխաներին լինել անսահման քնքուշ ու սիրող կենդանիների հանդեպ։
Երբ մենք սովորեցնում ենք մեր երեխաներին լինել բարի և կարեկցող բոլոր կենդանի էակների հանդեպ, մենք նաև ձգտում ենք վարել այնպիսի ապրելակերպ, որը համահունչ է այս իդեալներին։ Մենք սովորում ենք ու ձգտում և բոլորի նման սխալներ ենք թույլ տալիս, բայց գտնում ենք, որ բահայի և վեգան լինելը լիովին ներդաշնակ են իրար հետ:
Այսպիսով բահայի գրվածքներում նշվում է, որ մարդը ստեղծվել է, որպես բուսակեր, ոչ թե կենդանակեր։
Կգա ժամանակը, երբ կդադարեն միս ուտել: Բժշկությունը միայն սաղմնավորման փուլում է, սակայն ցույց է տվել, որ մեր բնական սննդակարգը այն է, ինչ աճում է հողի վրա։ Մարդիկ աստճանաբար կզարգանան և կհասնեն բուսական սնունդ ընդունելու վիճակին։
Թերևս մոտենում ենք այդ «ժամանակին»: Մենք գիտակցում ենք, որ աշխարհում կան վայրեր, որտեղ թարմ մրգերի, բանջարեղենի և հացահատիկի հասանելիությունը սահմանափակ է, ուստի մարդիկ գոյատևելու համար պետք է կենդանական ծագման մթերք օգտագործեն: Այնուամենայնիվ, նման վայրերը դառնում են հազվադեպ, և աշխարհի ամենաաղքատ համայնքներից շատերը միս շատ քիչ են օգտագործում պարզապես այն պատճառով, որ դա եկամտաբեր չէ: Բժշկության ոլորտում ուսումնասիրությունները փաստում են մսի քաղծկեղածին լինելու մասին։ Այնպիսի գրքեր, ինչպիսիք են «Ուտել ապրելու համար», «Պիտանի լինել կյանքի համար» և «Չինական ուսումնասիրություններ», կենդանական ծագման սնունդը կապում են քաղցկեղի, օստեոպորոզի և սրտի հիվանդությունների հետ:
Մենք նաև կանգնած ենք կլիմայի արտակարգ իրավիճակի առջև։ 2019 թ. հրապարակված զեկույցում ՄԱԿ-ի` կլիմայի փոփոխության միջկառավարական հանձնաժողովը հայտարարեց, որ կենդանիներ ուտելը կլիմայական ճգնաժամի գործոններից է: Մասնագետները կոչ են արել անցնել բուսական սննդակարգի: Սննդի գիտության ոլորտում առաջընթացի շնորհիվ բուսական այլընտրանքները, ինչպիսին է օրինակ տոֆուն, բուսական կաթը ավելի մատչելի են դարձել։
Եթե ցանկանում եք դառնալ վեգան և սովորեցնել նաև ձեր երեխաներին, հետևյալ քայլերը կարող են ձեզ օգտակար լինել.
1. Վաղ տարիքից բացատրել երեխաներին, որ բահայի Սուրբ Գրությունները և գիտությունը սատարում են բուսական սննդակարգը:
2. Բացատրել երեխաներին, որ ոչ բոլորն են բուսակեր, ինչպես որ ոչ բոլորն են նույն դավանանքի: Յուրաքանչյուր ոք քայլում է իր ճանապարհով, և սա այն ուղին է, որը մենք ընտրել ենք:
3. Բուսական սնունդ տանել երեկույթներին և հավաքույթներին:
4. Ծառայության նախագծերի միջոցով երեխաների մեջ կարեկցանք ծնել։
5. Կենդանիների հանդեպ մեր երեխաների մոտ բնածին սեր ու կարեկցանք դաստիրակել:
6. Ուսումնասիրել բուսական սննդակարգի հիմքում ընկած գիտությունը:
Ի վերջո մեր երեխաները ինքնուրույն են ուսումնասիրելու ճշմարտությունը և կայացնելու են իրենց սեփական որոշումները, իսկ մենք ձգտում ենք նրանց ամուր հիմք տալ:
