Իմ համայնքում մի խումբ խնդրեց ինձ ելույթ ունենալ սոցիալական արդարության մասին: Երբ ես մտածեցի և ուսումնասիրեցի այս հայեցակարգը, եկա այն եզրակացության, որ արդարությունը չի կարող գոյություն ունենալ, քանի դեռ մարդիկ չեն հասկանում, որ դրանում կա ավելին, քան մենք:
Մտածեք դրա մասին. իսկ եթե՞ մենք որոշումներ կայացնեինք, ծրագրեինք քաղաքականություն, կառավարեինք ինքներս մեզ և կառավարեինք ռեսուրսները՝ հիմնվելով այն սկզբունքի վրա, որ դա միայն մեր մասին չէ: Իսկ եթե՞ արդարությունը տարածվեր բոլորի վրա։
Մարդկության միասնությունը՝ Բահայի հավատի հիմնարար ուսմունքներից մեկը, ստիպում է ինձ մտածել այն մասին, թե ինչպես է միասնությունը կապված արդարության հետ: Ակնհայտ է, որ եթե մենք գնահատեինք բոլոր մարդկանց ներհատուկ միասնությունը, այլ ոչ թե ընդգծենք մակերեսային տարբերությունները, համապատասխան գործողությունները ակնհայտ կդառնան, և արդարություն կհաստատվեր:
Որոշումներ կայացնելիս և քաղաքականություն պլանավորելիս նրանք, ովքեր ունեն ազդեցություն և իշխանություն, պետք է հաշվի առնեն, որ դա միայն մեզ չի վերաբերում։
Ես չպետք է իմ սեփական հարաբերականորեն հարմարավետ կյանքն ընդունեմ, ոչ էլ պետք է անտեսեմ ինձ շրջապատող անարդարությունները: Ընդհակառակը, որպես անհատ և որպես այս հասարակության մեջ գործող կազմակերպությունների ու հաստատությունների անդամ, ես ուզում եմ գնալով ավելի տեղեկացված լինել նրանց մասին, ովքեր կարող են զրկվել իրավազորությունից: Հարցն այն է՝ ովքե՞ր են բացակայում բանակցությունների սեղանից: Դա պետք է հուշում տա, որ դրանք նույնպես ներառվեն:
Իրականում այս մարդիկ արժանի են անհամաչափ ավելի մեծ ուշադրության, քանի որ արդարության իրականացումը կարող է լինել նաև անցյալի անարդարությունները շտկելու միջոց։
Նյութական կարիքների բավարարումը, կրթության համընդհանուր հասանելիության ապահովումը, մեր հասարակության բոլոր մակարդակների ներդաշնակեցումը տնտեսական և սոցիալական արդարության խթանման համար՝ սրանք էական տարրեր են, թեև բավարար չեն, եթե պետական կառավարման համակարգի միջոցով արտահայտված հանրային կամքը հավասար չէ պահանջներին։
Հիմա մտածենք կառավարման մասին՝ ես անհամար անգամ եմ տեսել, որ պառակտիչ, կուսակցական քաղաքականությունն աշխատում է արդարության դեմ, այլ ոչ թե հանուն դրա: Բահայի միջազգային համայնքը նկարագրել է այլընտրանքային մոտեցում և այն, թե ինչի կարող է այն հասնել.
…համընդհանուր ընդունված և կիրառելի օրենքների վրա հիմնված գլոբալ դաշնային համակարգը հնարավորություն կտա ազգային պետություններին համատեղ կառավարել փոխկապակցված և արագ փոփոխվող աշխարհը՝ դրանով իսկ ապահովելով խաղաղություն և սոցիալական և տնտեսական արդարություն աշխարհի բոլոր ժողովուրդների համար:
Եթե նման համակարգը կարողանա ապահովել սոցիալական և տնտեսական արդարություն բոլորի համար, ապա դրա ստեղծման համար պահանջվող ժամանակն ու ջանքերն ավելի քան արժեն:
Երկրի բնական ռեսուրսները դիտարկելիս, իհարկե, դրանք չեն պատկանում մարդկանց, ովքեր պարզապես ծնվել են մոտակայքում, ոչ էլ պատկանում են այն մարդկանց, ովքեր ֆինանսական ուժ ունեն դրանք շահագործելու և վերահսկելու համար: Երկու ծայրահեղություններն էլ «մեզ համար արդար» մոտեցումներ են։ Մյուս կողմից, կիրառելով արդարության սկզբունքը, մենք կարող ենք կառավարել ռեսուրսները համաշխարհային մասշտաբով՝ նպատակ ունենալով հասնել երկարաժամկետ կայունության և արդար բաշխման։ Բահայի ուսմունքները ցույց են տալիս, որ մոլորակի բնական ռեսուրսները պատկանում են ողջ մարդկությանը, ոչ թե մի քանիսին: Սեփականության հայեցակարգից անցնելով կառավարման հայեցակարգին՝ մենք կպաշտպանենք բոլոր ժողովուրդների շահերից բխող ռեսուրսները և ոչ ոքի չենք պահի անհեռատես քաղաքականության և մասնավոր ֆինանսական շահերի պատանդ:
Քանի դեռ չեն ճանաչվել մարդկանց և՛ նյութական, և՛ հոգևոր կարիքներն ու ձգտումները, զարգացման ջանքերը կշարունակեն մեծ չափով ձախողվել: Մարդկային երջանկությունը, անվտանգությունը, սոցիալական համախմբվածությունը և տնտեսական արդարությունը նյութական հաջողության կողմնակի արդյունք չեն: Ավելի շուտ, դրանք ֆիզիկական կարիքների բավարարման, սոցիալական կարիքների և անհատի հոգևոր բավարարվածության բարդ և դինամիկ փոխազդեցությունների արդյունք են:
1912 թվականին Նյու Ջերսիի Եղբայրության եկեղեցում տրված ելույթում Աբդուլ-Բահան խոստացավ, որ մենք մոտենում ենք այն օրվան, երբ <<արդարությունը կհռչակվի մարդկային բոլոր հանգամանքներում և գործերում և ամբողջ մարդկությունը կյանքում կգտնի ուրախություն և հարմարավետություն։
Վստահություն կա, որ ապագան արդար է լինելու, սակայն խնդիրը նրանում է, թե ինչպես այն այստեղից այնտեղ հասցնենք: Միասնական և խաղաղ աշխարհի այս տեսլականն իրացնելու համար իդեալում բոլորը պետք է անեն իրենց բաժինը, ոչ միայն մենք:
