2025 թվականի ապրիլի 2-ին «Կառուցելով բարգավաճող Հայաստան. կանանց և տղամարդկանց փոփոխվող դերերը» կլոր սեղան-քննարկումը համախմբեց 29 մասնակիցների բիզնեսից, ոչ առևտրային կազմակերպություններից, ակադեմիական ոլորտներից, լրատվամիջոցներից, իրավապաշտպան կազմակերպություններից և հյուպատոսական կառույցներից: Միջոցառումը կազմակերպվել էր Կանանց աջակցության կենտրոնի, Բահայի համայնքի հանրային դիսկուրսի գրասենյակի և Safe YOU-ի համատեղ նախաձեռնությամբ:
Դիսկուրսը կենտրոնացած էր այն հարցի շուրջ, թե ինչպես են փոխվում գենդերային դերերը Հայաստանի աշխատավայրերում և հասարակությունում, և ինչ է նշանակում խթանել իրական հավասարություն՝ առանց միատեսակություն քարոզելու: Անսովոր և ոգեշնչող էր տեսնել, որ տարբեր ոլորտներից այդքան շատ անհատներ մասնակցում են գենդերային հարցերի քննարկմանը, ինչը նպաստեց բազմազան և հետաքրքիր կարծիքների փոխանակմանը:
Մասնակիցները քննարկեցին աշխատավարձերի մշտական գենդերային տարբերությունը, այն ոլորտների թերագնահատումը, որտեղ գերակշռում են կանայք, ինչպիսիք են կրթությունը և սոցիալական աշխատանքը, և սոցիալական նորմերի շարունակական ազդեցությունը կարիերայի ընտրության վրա: Մինչ Հայաստանի իգական սեռը ուժեղ ներգրավված է կրթության և բնական գիտությունների ոլորտներում, նրանք դեռևս բախվում են խոչընդոտների առաջնորդության և ամենաբարձր մակարդակներում որոշումներ կայացնելուն մասնակցություն ունենալու հարցում: Այս և շատ այլ թեմաներ համալրվեցին նաև Հայաստանի տնտեսության հետազոտությունների արդյունքներով, ինչպես նաև միջազգային գրականության պատկերացումներով, որոնց վերաբերյալ կիսվեցին ակադեմիական փորձագետներ և այլ տեղեկացված մասնակիցներ: Մեկ այլ թեմա նվիրված էր նրան, թե ինչպես է ընտանեկան և դպրոցական միջավայրը վաղ տարիքից ձևավորում երեխաների գենդերային դերերի ըմբռնումը: Հստակ կարծիք կա, որ հայ ընտանիքներում տղաներին հաճախ տրվում է ավելի շատ ազատություն, և նրանք ավելի քիչ են նախապատրաստված չափահաս կյանքի պահանջներին և միշտ չէ, որ նրանց սովորեցնում են քրտնաջան աշխատել կամ պատասխանատվություն ստանձնել: Աղջիկները, ընդհակառակը, ավելի շատ սահմանափակումներ են զգում և ակնկալվում է, որ նրանք ավելի ջանասեր կլինեն: Դպրոցներում արական սեռի ուսուցիչների բացակայությունը նույնպես մտահոգիչ է, քանի որ տղաները չունեն օրինակելի կերպարներ, որոնց կցանկանային նմանվել: Մասնակիցներից շատերը համաձայնեցին, որ այս օրինաչափությունները մեր կենսաբանական տարբերությունների մի մասը չեն, դրանք առաջացել են սոցիալական նորմերից, որոնք անգիտակցաբար փոխանցվել են ընտանիքներից և ամրապնդվել են հաստատությունների կողմից:
Շատ հայ ընտանիքներում սոցիալական ակնկալիքները հաճախ կանանց վրա դնում են այնպիսի պարտականություններ, ինչպիսիք են մայրությունը, խնամակալությունը և կենցաղային պարտականությունները, որոնք հաճախ սահմանափակում են նրանց մասնագիտական աճը և հասարակության կարևոր դերերում լիարժեք մասնակցությունը: Սա հաճախ ստեղծում է դժվար իրավիճակ, որը կանանց դնում է ավելի ցածր վարձատրվող աշխատատեղերում, ինչը հետագայում նպաստում է տնտեսական անհավասարություններին: Մյուս կողմից, որոշ մասնակիցներ կիսվեցին կյանքի ոգեշնչող օրինակներով, թե ինչպես են ընտանիքներում դերերը բաժանվում երկու ամուսինների միջև, որպեսզի ապահովեն ավելի արդար մասնագիտական ներգրավվածություն։
Մտքերից մեկը, որի հետ համաձայնվեցին մասնակիցների մեծամասնությունը, այն էր, որ կանայք և տղամարդիկ նման են թռչնի թևերի. միայն այն դեպքում, երբ երկուսն էլ հավասարապես ուժեղ են, հասարակությունն իսկապես կկարողանա վերելք ապրել: Որոշ մասնակիցներ առաջարկեցին աղջիկներին և կանանց զինել հմտություններով և մտածելակերպով, որոնք անհրաժեշտ են տղամարդկանց հետ հավասարապես առաջնորդ դերերում հանդես գալու համար: Մյուսները կասկած հայտնեցին, որ այս մոտեցումը կարող է թերագնահատել յուրաքանչյուր սեռի եզակի հատկությունները, ինչի արդյունքում միատեսակություն կառաջանա, որը կշարունակի արտացոլել տղամարդկանց իշխող նորմերը:
Այս կլոր սեղանը հիշեցրեց բոլոր ներկաներին, որ գենդերային հավասարությունը միայն իրավական գործընթաց չէ, այլ ճանապարհ է դեպի հավաքական առաջխաղացում և կայուն խաղաղություն:
